అయోధ్య, శ్రీరాముడి జన్మభూమి మాత్రమే కాదు, సరయూ నది వంటి పవిత్ర స్థలానికి కూడా ప్రసిద్ధి. ఈ ప్రాచీన నగరంలో ప్రవహిస్తున్న సరయూ నది, హిందూ పురాణాలలో ప్రత్యేక స్థానం కలిగి ఉంది. దేవతా స్థలం అయిన సరయూ, శ్రీరాముడు తన ప్రాప్తికి చివరి అంతిమ యాత్రగా ఈ నదిలో నలుగదిని పొందారు. ఈ వ్యాసంలో సరయూ నది యొక్క చరిత్ర, పురాణాలు, మరియు ఆధ్యాత్మిక ప్రాముఖ్యత గురించి తెలుసుకుందాం.
1. సరయూ నది యొక్క దివ్య ప్రాముఖ్యత
వేల సంవత్సరాల నుండి పవిత్ర నదిగా పూజించబడిన సరయూ, అయోధ్యలో ఉత్తర దిశగా ప్రవహిస్తుంది. సరయూ నదిలో స్నానం చేయడం వల్ల అన్ని యాత్రా పుణ్యక్షేత్రాలను సందర్శించిన పుణ్యం లభిస్తుందని చెబుతారు. రామచరితమానసులో, శ్రీరాముడు సరయూ యొక్క ప్రాముఖ్యతను లక్ష్మణుడికి వివరించారు. సరయూ నదిలో స్నానం చేయడం పవిత్రం గా భావించి, పవిత్రత కోసం యాత్రికులు ఈ నదిని సందర్శిస్తారు.
2. సరయూ నది యొక్క ఆరంభం: దివ్య ప్రేమాశ్రువుల నుండి
పురాణాల ప్రకారం, సరయూ నది విష్ణుమూర్తి దివ్య ప్రేమాశ్రువుల నుండి పుట్టింది. శంకాసురుడు అనే రాక్షసుడు వేదాలను కిడ్నాప్ చేసి సముద్రంలో దాచిపెట్టినప్పుడు, విష్ణువు మత్స్యరూపం తీసుకుని వేదాలను తిరిగి పొందారు. ఈ సందర్భంలో విష్ణుమూర్తి ఆనందంతో కన్నీళ్ళు కార్చారు, అవి మనసరోవర్లో ప్రవేశించి సరయూ నది రూపంలో బయటకు వచ్చాయి.
3. సరయూ – విష్ణుమూర్తి యొక్క మానస పుత్రిక
సంస్కృత గ్రంథాలలో సరయూ గంగగా, మరియు గోమతి యమునాగా భావింపబడింది. శ్రీరాముని పూర్వీకుడు భగీరధుడు గంగను భూలోకానికి తీసుకురాగలిగినట్లుగా, వశిష్ఠ మహర్షి సరయూను కూడా భూమిపైకి తీసుకువచ్చారు, తద్వారా అయోధ్యలో ఈ నది శాశ్వతంగా ప్రవహిస్తుంది.
4. శివుడు సరయూ నదిని ఎందుకు శపించాడు?
శ్రీరాముడు తన ప్రాప్తికి చివరి యాత్రగా సరయూ నదిలోనే సమాధి పొందారు. దీని వలన శివుడు క్షోభించి సరయూను శపించాడు, ఆమె నీటిని దేవాలయ పూజల్లో వాడరాదు అని. కానీ సరయూ ఆ దేవుని పాదాలకు దాసోహమంటూ క్షమాపణలు కోరడంతో, శివుడు ఆమెకు నీవు పవిత్రంగా నిలిచి, నీ నీటిలో స్నానం చేయడం వలన పాపాలు తొలగిపోతాయని, కానీ పూజల్లో నీ నీటిని వాడరాదు అని అన్నారు.
5. సరయూ నదిలో స్నానం: మోక్షానికి మార్గం
బ్రహ్మముహూర్తంలో సరయూ నదిలో స్నానం చేయడం వలన అన్ని పుణ్యక్షేత్ర యాత్రలు చేసిన పుణ్యం లభిస్తుందని విశ్వసిస్తారు. యాత్రికులు సరయూ తీరానికి పవిత్రత కోసం వస్తారు, దీని ద్వారా మోక్షం పొందాలని అనుకుంటారు.
ముగింపు: సరయూ నదీ యొక్క శాశ్వత వారసత్వం
అయోధ్య నగరంలో ప్రవహిస్తున్న సరయూ, నగర ఆధ్యాత్మికతకు ప్రతీక. ఇది కేవలం పవిత్ర స్నాన స్థలం మాత్రమే కాకుండా, ఆధ్యాత్మిక సమాధానాన్ని కూడా అందిస్తుంది. అయోధ్యకు వెళ్లే వారందరికి సరయూ తన ప్రేమానురాగంతో ఆత్మశుద్ధి చేసే అవకాశం ఇస్తుంది, మరియు పవిత్రతకు పునాదిగా నిలుస్తుంది.
