శివుని పేర్లు ఎన్ని-హిందూ సంప్రదాయంలో, శివుడు ఒక ప్రధాన వ్యక్తిగా నిలుస్తాడు, త్రిమూర్తి అని పిలువబడే దైవిక త్రయంలో భాగంగా గౌరవించబడ్డాడు, ఇందులో విష్ణువు మరియు బ్రహ్మ దేవుడు కూడా ఉన్నారు . విధ్వంసం మరియు పరివర్తన యొక్క శక్తిగా అతని పాత్ర విశ్వం యొక్క సృష్టి, జీవనోపాధి మరియు చివరికి రద్దు చేయడంలో కీలకమైనది.
సంస్కృతంలో శివ నామం ‘మంచిది’ అని అనువదిస్తుంది, అతని స్వభావాన్ని దయ మరియు రక్షణగా ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇక్కడ శివుని యొక్క వివిధ పేర్లు ఉన్నాయి, ప్రతి ఒక్కటి అతని వ్యక్తిత్వం యొక్క ప్రత్యేక కోణాన్ని ప్రతిబింబిస్తాయి. మహాదేవగా , అతను ‘ గొప్ప దేవుడు ‘ గా గౌరవించబడ్డాడు , అయితే అతని బిరుదు మహాయోగి అతని అంతిమ ధ్యానం యొక్క స్థితిని నొక్కి చెబుతుంది . శివుని యొక్క ఇతర పేర్లలో రుద్రుడు అతనిని మరింత భయపెట్టే కాంతిలో ప్రదర్శించడం వంటివి ఉన్నాయి మరియు శంకరుడు ప్రయోజనాలను ఇచ్చే వ్యక్తిగా అతని పాత్రను నొక్కి చెప్పాడు .
శివుడు ఎవరు?
ఆది శంకరాచార్యుల వారి ప్రకారం “శివ” అనగా కల్మషము లేని వాడు. అంటే ప్రకృతి యొక్క (సత్వ, తమో, రజో) గుణాలేవీ అంటని వాడు. అందుచేత శివనామస్మరణం తోనే సకలజనులని పరిశుద్ధము చేయువాడు.
స్వామి చిన్మయానందుల వారి ప్రకారం శివుడు అనగా అనంత పరిశుద్ధుడు, ఏ గుణములు అతడిని కళంకితుడిని చేయలేని వాడు.
శివుడు జననమరణాలుకు అతీతుడు. కాలాతీతుడు అనగా కాలమునకు వశము అందని కానివాడు. అ౦దుకే సదా శివుడు అ౦టాము. అ౦తయు శివుడే అ౦దుకే ఆ౦దరు దేవతలు శివారాదకులే. బ్రహ్మ, విష్ణువు మరియు ఇతర దేవతలు సదా శివలి౦గారాదన చేస్తు౦టారు.
పరమశివుడు సర్వవ్యాపి సర్వాంతర్యామి అ౦తటా ఉ౦డేవాడు. శివుడు ఎ౦తవరకు విస్తరి౦చాడో కనుగొనట౦ అస౦బవ౦. అది విష్ణువు, బ్రహ్మలకు కూడా అసాధ్యం.
మరొక ఇతిహాసములో:
“బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులగు త్రిమూర్తులకు జన్మ నిచ్చింది ఆది పరాశక్తి. పరాశక్తి కి మూడవ నేత్రం ఉండేది. అనంతరం, తనను ఈ ముగ్గురిలో ఎవరో ఒకరు వివాహమాడవలసిందిగా కోరింది. మొదట ముగ్గురూ నిరాకరించారు. ఆమె నచ్చచెప్పిన పిమ్మట, శివుడు తనని వివాహమాడేందుకు అంగీకరించి, ఒక షరతు పెట్టాడు. అది, తనను (ఆది పరాశక్తిని) వివాహమాడిన అనంతరం మూడవ నేత్రం శివునికి ఇవ్వాలి. అందుకు ఆ దేవత అంగీకరించి, వివాహా నంతరం శివునికి మూడవ నేత్రమును ఇచ్చింది. అప్పుడు శివుడు ఆ మూడవ నేత్రముతో ఆ దేవతను భస్మం చేసి, ఆ భస్మరాశిని మూడు భాగాలుగా విభజించి, లక్ష్మి, సరస్వతి, పార్వతి లను సృష్టించాడు. ఆ ముగ్గురమ్మలను ఈ త్రిమూర్తులు పరిణయమాడారు ” అని ఉంది.
శివుడు అంటే శూన్యం, దాని నుండి అన్ని సృష్టి – నక్షత్రాలు, గ్రహాలు, గెలాక్సీలు, పర్వతాలు, మహాసముద్రాలు, అన్ని జీవులు మొదలైనవి – వ్యక్తమవుతాయి మరియు అన్ని సృష్టి విచ్ఛిన్నమవుతుంది.
పరమశివుని 108 పేర్లు అర్థము
ఇప్పుడు మనం శివుని అర్థం మరియు సారాంశాన్ని అర్థం చేసుకున్నాము, భారత ఉపఖండంలో శివుడు పిలువబడే వివిధ పేర్లను చూద్దాం.
శివునికి ఆపాదించబడిన వెయ్యి కంటే ఎక్కువ పేర్లు ఉన్నాయి, వాటిలో 108 ఇక్కడ ఇవ్వబడ్డాయి:
- ఆశుతోష్ – అన్ని కోరికలను తక్షణమే తీర్చేవాడు
- ఆదిగురువు – మొదటి గురువు
- ఆదినాథ్ – మొదటి ప్రభువు
- ఆదియోగి – మొదటి యోగి
- అజా – పుట్టనిది
- అక్షయగుణం – అపరిమిత గుణాలు కలవాడు
- అనఘా – దోషరహితమైనది
- అనంత దృష్టి – అనంతమైన దృష్టి
- ఔగాద్ – అన్ని సమయాలను బహిర్గతం చేసేవాడు
- అవ్యయ ప్రభు – నాశనము లేనిది
- భైరవుడు – భయాన్ని నాశనం చేసేవాడు
- భలనేత్ర – నుదుటిపై కన్ను ఉన్నవాడు
- భోలేనాథ్ – సాధారణమైనది
- భూతేశ్వర – మూలకాలపై పట్టు ఉన్నవాడు
- భూదేవ – భూమికి ప్రభువు
- భూతపాల – విగత జీవుల రక్షకుడు
- చంద్రపాల్ – చంద్రుని మాస్టర్
- చంద్రప్రకాష్ – చంద్రుని శిఖరంగా ఉన్నవాడు
- దయాళు – కరుణామయుడు
- దేవాది దేవ – దేవతల దేవుడు
- ధనదీప – సంపదకు అధిపతి
- జ్ఞానదీప్ – ధ్యానం యొక్క కాంతి
- ద్యుతిధర – తేజస్సుకు ప్రభువు
- దిగంబర – ఆకాశాన్ని తన వస్త్రంగా ధరించినవాడు
- దుర్జనేయ – తెలుసుకోవడం కష్టం
- దుర్జయ – అజేయుడు
- గంగాధర – గంగా నదికి ప్రభువు
- గిరిజాపతి – గిరిజ భార్య
- గుణగ్రహిన్ – గుణాలను స్వీకరించేవాడు
- గురుదేవా – గొప్ప గురువు
- హర – పాపాలను పోగొట్టేవాడు
- జగదీశ – మాస్టర్ ఆఫ్ ది యూనివర్స్
- జరాధీశమన – బాధల నుండి విమోచకుడు
- జతిన్ – మాట్టెడ్ హెయిర్ ఉన్నవాడు
- కైలాశాధిపతి – కైలాస పర్వతానికి అధిపతి
- కైలాసనాథ్ – కైలాస పర్వతానికి మాస్టర్
- కమలాక్షణ – తామర కన్నుల స్వామి
- కాంత – ఎప్పుడూ ప్రకాశించేది
- కపలిన్ – పుర్రెల హారాన్ని ధరించినవాడు
- కేదార్నాథ్ – కేదార్ ప్రభువు
- కొచ్చాడయాన్ – పొడవాటి డ్రెడ్లాక్లతో ఉన్న ప్రభువు
- కుండలిన్ – చెవిపోగులు ధరించినవాడు
- లలాటాక్ష – నుదురులో కన్ను ఉన్నవాడు
- లింగాధ్యక్షుడు – లింగానికి ప్రభువు
- లోకంకర – మూడు ప్రపంచాల సృష్టికర్త
- లోకపాల్ – ప్రపంచాన్ని చూసుకునేవాడు
- మహాబుద్ధి – విపరీతమైన తెలివితేటలు
- మహాదేవ – గొప్ప దేవుడు
- మహాకాల – కాలానికి అధిపతి
- మహామాయ – గొప్ప భ్రమల సృష్టికర్త
- మహామృత్యుంజయ – మృత్యువు యొక్క గొప్ప విజేత
- మహానిధి – గొప్ప భాండాగారం
- మహాశక్తిమయ – అపరిమితమైన శక్తులు కలిగినది
- మహాయోగి – గొప్ప యోగి
- మహేశ – పరమేశ్వరుడు
- మహేశ్వర – దేవతల ప్రభువు
- నాగభూషణుడు – సర్పాలను ఆభరణాలుగా కలిగి ఉన్నవాడు
- నటరాజ – నృత్య కళకు రాజు
- నీలకంఠ – నీలి కంఠము గలవాడు
- నిత్యసుందర – ఎప్పటికీ అందమైనది
- నృత్యప్రియ – నాట్య ప్రియురాలు
- ఓంకార – AUM సృష్టికర్త
- పలన్హార్ – అందరినీ రక్షించేవాడు
- పంచత్సరణ్ – శక్తిమంతుడు
- పరమేశ్వరుడు – దేవతలందరిలో మొదటివాడు
- పరమజ్యోతి – గొప్ప తేజస్సు
- పశుపతి – అన్ని జీవులకు ప్రభువు
- పినాకిన్ – చేతిలో విల్లు ఉన్నవాడు
- ప్రణవ – AUM యొక్క ప్రాథమిక ధ్వనికి మూలం
- ప్రియభక్తుడు – భక్తులకు ఇష్టమైనవాడు
- ప్రియదర్శన – ప్రేమతో కూడిన దృష్టి
- పుష్కరుడు – పోషణను ఇచ్చేవాడు
- పుష్పలోచన – పువ్వుల వంటి కన్నులు కలవాడు
- రవిలోచన – సూర్యుని కన్నుగా కలవాడు
- రుద్ర – రోరర్
- సదాశివ – అతీతుడు
- సనాతన – శాశ్వతమైన దేవుడు
- సర్వాచార్య – సర్వోన్నత గురువు
- సర్వశివ – శాశ్వతమైన భగవంతుడు
- సర్వతాపన – అందరికీ బోధకుడు
- సర్వయోని – ఎల్లప్పుడూ స్వచ్ఛమైనది
- సర్వేశ్వరుడు – అందరికీ ప్రభువు
- శంభో – మంగళకరమైనది
- శంకరుడు – సమస్త దేవతలకు ప్రభువు
- శాంతః – స్కంద బోధకుడు
- షూలిన్ – ఆనందాన్ని ఇచ్చేవాడు
- శ్రేష్ఠ – చంద్రుని ప్రభువు
- శ్రీకాంత – ఎల్లప్పుడూ స్వచ్ఛమైనది
- శ్రుతిప్రకాశ – త్రిశూలము కలవాడు
- స్కందగురువు – వేదాలను ప్రకాశించేవాడు
- సోమేశ్వరుడు – నిర్మలమైన శరీరము కలవాడు
- సుఖదా – ఆనందాన్ని ఇచ్చేది
- స్వయంభూ – స్వయంగా సృష్టించినది
- తేజస్వని – ప్రకాశాన్ని పంచేది
- త్రిలోచన – మూడు కన్నుల దేవుడు
- త్రిలోకపతి – మూడు లోకాలకు యజమాని
- త్రిపురారి – ‘త్రిపూర్’ (అసురులు సృష్టించిన 3 గ్రహాలు) నాశనం చేసేవాడు
- త్రిశూలిన్ – చేతిలో త్రిశూలం ఉన్నవాడు
- ఉమాపతి – ఉమా భార్య
- వాచస్పతి – వాక్కు ప్రభువు
- వజ్రహస్త – చేతిలో పిడుగు పట్టినవాడు
- వరద – వరాలను ఇచ్చేవాడు
- వేదకర్త – వేదాలకు మూలకర్త
- వీరభద్ర – నెదర్ వరల్డ్ యొక్క సుప్రీం లార్డ్
- విశాలాక్ష – విశాలమైన కన్నుల దేవుడు
- విశ్వేశ్వర – విశ్వానికి ప్రభువు
- విశ్వనాథ్ – మాస్టర్ ఆఫ్ ది యూనివర్స్
- వృషవాహనుడు – ఎద్దును వాహనంగా చేసుకున్నవాడు
శివ భగవానుడికి 19 అవతారాలు
- పిప్లాడ్ అవతారం : దధీచి ఋషికి జన్మించిన పిప్లాద్ శని దేవతపై శాపాన్ని ప్రేరేపించడం ద్వారా తన తండ్రి మరణానికి ప్రతీకారం తీర్చుకున్నాడు.
- నంది అవతారం : నంది, దైవిక ఎద్దు, శివుని పర్వతం (వాహన) వలె పనిచేస్తుంది మరియు కైలాస ద్వారం-రక్షక దేవత.
- వీరభద్ర అవతారం : శివ కేశవుల నుండి ఉద్భవించిన వీరభద్రుడు దక్షుని త్యాగాన్ని నాశనం చేశాడు మరియు సతీదేవి ఆత్మబలిదానానికి ప్రతీకారం తీర్చుకున్నాడు.
- భైరవ అవతారం : కాల భైరవుడిగా, శివుడు విశ్వంలోని ఎనిమిది దిక్కులను కాపాడుతాడు. అతను తరచుగా భయంకరమైన రూపంలో చిత్రీకరించబడ్డాడు.
- అశ్వత్థామ అవతారం : శివుని అవతారంగా విశ్వసించబడిన అశ్వత్థామ మహాభారత యుద్ధంలో కీలక పాత్ర పోషించాడు.
- శరభ అవతారం : భాగ సింహం మరియు పాక్షిక పక్షి జీవి, శరభ విష్ణువు యొక్క నరసింహ అవతారాన్ని శాంతింపజేయడానికి సృష్టించబడింది.
- గృహపతి అవతారం : ఈ రూపంలో, శివుడు తన భక్తులైన విశ్వనార్ మరియు అతని భార్య యొక్క భక్తిని పరీక్షించాడు.
- దుర్వాస అవతారం : తన స్వల్ప కోపానికి ప్రసిద్ది చెందాడు, దుర్వాస ఋషి గౌరవనీయమైన వ్యక్తి మరియు ధర్మాన్ని కఠినంగా పాటించే వ్యక్తి.
- హనుమంతుని అవతారం : 11వ రుద్ర అవతారంగా పరిగణించబడే హనుమంతుడు శ్రీరాముని పట్ల తనకున్న భక్తికి గౌరవం పొందాడు.
- రిషబ్ అవతార్ : శాంతి మరియు క్షమాపణ యొక్క ప్రాముఖ్యతను బోధించే అవతార్.
- కృష్ణ దర్శన అవతారం : శివుడు కృష్ణుడి రూపంలో ఒక భక్తుడికి కనిపించాడు.
- భిక్షువర్య అవతార్ : నిర్లిప్తత మరియు సరళత యొక్క సద్గుణాలను ప్రదర్శించడం.
- సురేశ్వర్ అవతార్ : జ్ఞానం మరియు కరుణ యొక్క స్వరూపం, ఋషులు మరియు భక్తులకు మార్గదర్శకత్వం.
- కీరత్ అవతార్ : ఈ రూపంలో, శివుడు అర్జునుడి యుద్ధ నైపుణ్యాలను పరీక్షించాడు.
- సునత్నార్తక్ అవతార్ : కాస్మిక్ డ్యాన్స్ మరియు రిథమ్కు ప్రతీకగా ఉండే నర్తకి అవతార్.
- బ్రహ్మచారి అవతారం : బ్రహ్మచర్య (బ్రహ్మచర్యం మరియు ఆధ్యాత్మిక సాధన పట్ల భక్తి) యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కిచెప్పడం.
- యక్షేశ్వర అవతారం : శివుడు, ఈ రూపంలో పాండవుల చిత్తశుద్ధిని మరియు భక్తిని పరీక్షించాడు.
- అవధూతేశ్వర్ అవతార్ : నిర్లిప్తత మరియు జ్ఞానోదయాన్ని సూచిస్తుంది.
- సిద్ధేశ్వర అవతారం : జ్ఞానం, జ్ఞానోదయం మరియు ఇంద్రియాలపై పట్టును కలిగి ఉన్న అవతారం.
శివునికి సంబంధించి ఒక అందమైన కథ ఉంది. ఒకప్పుడు, బ్రహ్మ (విశ్వ సృష్టికర్త) మరియు విష్ణువు (విశ్వాన్ని సంరక్షించేవాడు) ‘శివుడు ఎవరు?’ అనే ప్రశ్నకు సమాధానం కనుగొనాలనుకున్నారు. వారు అతనిని పూర్తిగా అర్థం చేసుకోవాలనుకున్నారు. కాబట్టి బ్రహ్మ, “నేను వెళ్లి అతని తల కోసం వెతుకుతాను, మీరు అతని పాదాలను కనుగొంటారు” అని చెప్పాడు. వేల సంవత్సరాలుగా, విష్ణువు శివుని పాదాలను వెతకడానికి క్రిందికి దిగాడు, కాని అది కనుగొనబడలేదు. బ్రహ్మ తన తలను వెతకడానికి పైకి వెళ్ళాడు కానీ అది కూడా దొరకలేదు.
ఇక్కడ అర్థం ఏమిటంటే, శివునికి పాదాలు మరియు తలలు లేవు. శివునికి ఆది అంతం లేదు. చివరగా, వారిద్దరూ మధ్యలో కలుసుకున్నారు మరియు శివ దొరకలేదని అంగీకరించారు. అదే శివలింగానికి సంబంధించినది. ఇది అనంతమైన శివునికి ప్రతీక.