వ్యాస మహర్షి 18 మహాపురాణాల పేర్లను గుర్తుపెట్టుకోవడానికి ఉపయోగించిన శ్లోకం ఇలా ఉంటుంది:
“భద్వయం మద్వయం చైవ, బ్రత్రయం వచతుష్టయం;
ఆనాపలింగ కుస్కాని, పురాణాన్యతహ స్మృతమ్.”
అర్థం మరియు విభజన:
- భద్వయం – “భాగ”తో ప్రారంభమయ్యే రెండు పురాణాలు.
- భాగవత పురాణం
- భవిష్య పురాణం
- మద్వయం – “మత్స్య” మరియు “మార్కండేయ”తో ప్రారంభమయ్యే రెండు పురాణాలు.
- మత్స్య పురాణం
- మార్కండేయ పురాణం
- బ్రత్రయం – బ్రహ్మ సంబంధమైన లేదా “బ్రహ్మ”తో ప్రారంభమయ్యే మూడు పురాణాలు.
- బ్రహ్మ పురాణం
- బ్రహ్మాండ పురాణం
- బ్రహ్మవైవర్త పురాణం
- వచతుష్టయం – “వ”తో ప్రారంభమయ్యే నాలుగు పురాణాలు.
- వామన పురాణం
- వారాహ పురాణం
- వాయు పురాణం
- విష్ణు పురాణం
- ఆనాపలింగ కుస్కాని – మిగతా ఏడు పురాణాలు.
- అగ్ని పురాణం
- నారద పురాణం
- పద్మ పురాణం
- లింగ పురాణం
- కూర్మ పురాణం
- స్కాంద పురాణం
- గరుడ పురాణం
18 మహాపురాణాల పూర్తి జాబితా:
- భాగవత పురాణం
- భవిష్య పురాణం
- మత్స్య పురాణం
- మార్కండేయ పురాణం
- బ్రహ్మ పురాణం
- బ్రహ్మాండ పురాణం
- బ్రహ్మవైవర్త పురాణం
- వామన పురాణం
- వారాహ పురాణం
- వాయు పురాణం
- విష్ణు పురాణం
- అగ్ని పురాణం
- నారద పురాణం
- పద్మ పురాణం
- లింగ పురాణం
- కూర్మ పురాణం
- స్కాంద పురాణం
- గరుడ పురాణం
ప్రతి పురాణానికి సంక్షిప్త వివరణ:
- భాగవత పురాణం: విష్ణువు యొక్క అవతారాలు, ముఖ్యంగా కృష్ణుడి జీవితం మరియు భక్తి మార్గం గురించి వివరిస్తుంది.
- భవిష్య పురాణం: భవిష్యత్తు సంభవాలు, రాజుల వివరాలు, మరియు అద్భుతమైన సంఘటనల గురించి ప్రతిపాదిస్తుంది.
- మత్స్య పురాణం: మత్స్య అవతార కధ మరియు సృష్టి గురించి వివరిస్తుంది.
- మార్కండేయ పురాణం: ధర్మం, దుర్గా దేవి పూజ, మరియు దేవీ మహాత్మ్యం వంటి దుర్గాదేవి కధలు కలిగి ఉంటుంది.
- బ్రహ్మ పురాణం: భారతదేశం యొక్క తీర్థయాత్రా స్థలాలు, సృష్టి, మరియు పౌరాణిక కథల గురించి వివరిస్తుంది.
- బ్రహ్మాండ పురాణం: విశ్వం యొక్క సృష్టి మరియు లయ గురించి, అలాగే లలితా సహస్రనామం అనే 1000 పేర్లతో దేవిని మహిమను కీర్తిస్తుంది.
- బ్రహ్మవైవర్త పురాణం: రాధా మరియు కృష్ణుడి మధ్య దివ్య ప్రేమను, వారి లీలలను, మరియు సృష్టి కథను వివరిస్తుంది.
- వామన పురాణం: వామన అవతార మరియు దైవ శక్తితో బాలిని నియంత్రించడం గురించి వివరిస్తుంది.
- వారాహ పురాణం: వరాహ అవతారం గురించి, విష్ణువు భూమిని రక్షించే కథతో కూడిన పురాణం.
- వాయు పురాణం: సృష్టి, లయ, మరియు వాయు దేవుని గురించి, అలాగే ప్రాచీన రాజులు మరియు ఋషుల కథలతో కూడిన పురాణం.
- విష్ణు పురాణం: సృష్టి, విష్ణువు అవతారాలు, మరియు భక్తి మార్గాన్ని కీర్తిస్తుంది.
- అగ్ని పురాణం: అగ్ని దేవుని మహిమ, ధర్మ శాస్త్రాలు, యజ్ఞాలు మరియు వివిధ విషయాలను చర్చిస్తుంది.
- నారద పురాణం: నారద మహర్షి భక్తి, ధర్మం, మరియు వివిధ యజ్ఞాల గురించి వివరించడంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తుంది.
- పద్మ పురాణం: సృష్టి, విష్ణువుకు సంబంధించిన కథలు, తీర్థయాత్రలు మరియు భక్తి మార్గాన్ని కీర్తిస్తుంది.
- లింగ పురాణం: శివుడు యొక్క లింగ రూపం, శివ పూజ, మరియు ఆయన్ని స్తుతించే పండుగల గురించి వివరిస్తుంది.
- కూర్మ పురాణం: కూర్మ అవతారము గురించి, విష్ణువు తాబేలు రూపంలో సముద్ర మథనం కథను వివరిస్తుంది.
- స్కాంద పురాణం: స్కందుడు (కార్తికేయ) యొక్క కథలు, ఆయన యొక్క విజయాలు, మరియు దేవతల పూజలను వివరిస్తుంది.
- గరుడ పురాణం: మృతిపై, ఆత్మ యాత్రపై, మరియు పాపముల ప్రాయశ్చిత్తం మీద మహత్తరమైన చర్చతో కూడిన పురాణం.
తాత్పర్యం:
ఈ మహాపురాణాలు సృష్టి, దైవ పూజ, ధర్మశాస్త్రం, మరియు భక్తి మార్గం వంటి పలు అంశాలను వివరిస్తూ, హిందూ సాంప్రదాయంలో ప్రముఖ పాత్ర పోషిస్తాయి.
